Yarı otomatik şanzıman, sürücüye manuel veya otomatik vites seçeneği sunan bir teknolojidir. Kontrolü elinizde tutarken konforlu sürüş imkanı sağlar.

2 farklı anlamda kullanılmaktadır. Yarı otomatik şanzımanlar diğer adıyla “Otomatikleştirilmiş manuel şanzıman” veya “robotize şanzıman” olarakta bilinmektedir. Bu türde sadece debriyaj ortadan kalkar bunun haricinde arabayı otomatik ve manuel olarak kullanma fırsatı sunar.

Yarı Otomatik Şanzıman Çalışma Prensibi

Manuel araçlardan farklı olarak bu çalışma sisteminde debriyaj yerine diğer pedallara bağlı kablo ve bilgisayarlı sensörler kullanılmaktadır. Bu sistem sayesinde ortaya çıkan enerji motor ve tekerlekler arasında sağlanmaktadır.

1. Vites Kolu veya Paletler: Sürücü genellikle vites geçişlerini yapmak için bir vites kolunu veya direksiyon üzerinde bulunan paletleri kullanır. Bu kollar veya paletler, sürücünün istediği zaman vites yükseltmesine veya düşürmesine izin verir.
2. Elektronik Kontrol Ünitesi (ECU): Vites geçişleri ve diğer işlevler, bir elektronik kontrol ünitesi (ECU) tarafından yönetilir. Bu ECU, sensörler ve aktüatörler aracılığıyla otomobil hızı, motor devirlerini, gaz pedalı pozisyonunu takibi kolayca yapılır.
3. Değişken Debriyaj Sistemi: Bir tür değişken debriyaj sistemi ile gerçekleştirilir. Bu sistem, her vites geçişi sırasında bir debriyajı açıp kapatarak güç aktarımını yönetir. Bu, manuel vitesli bir araçta debriyaj pedalını kullanmanın otomatik bir sürümü gibidir.
4. Sürücü Girişi ve Otomatik Mod: Sürücü, istediği zaman manuel olarak vites değiştirebilir. Ayrıca, otomatik modda da şanzıman, sürücünün hızlanma düzeyine, motor devirlerine ve diğer faktörlere bağlı olarak otomatik olarak en uygun vitesi seçer.
5. Çift Kavramalı Sistemler: Çift kavramalı bir sistem kullanır. Bu sistemde, bir debriyaj seti bir sonraki vitesi önceden seçerken diğer debriyaj seti mevcut viteste kalır. Bu, hızlı ve pürüzsüz vites değişimleri sağlar.

Araçlar bu sistemde sürekli hazır haldedir. Bununla birlikte aracın hazır halde olması bazı dezavantajları getirmiştir. Ancak kullanıcıya verdiği rahatlığı sebebiyle günümüzde tercih edilebiliyor.

Sürücülerin en çok merak ettiği konulardan diğeri çoğu zaman karşılaşılan Yarı Otomatik Şanzıman sorunları

Yarı Otomatik Şanzıman Avantajları

Manual vitesli araçlara göre daha az yakıt tüketimi yapması en büyük avantajlarından birisidir. Debriyaj olmadığı için vitesi sadece (D) moduna alarak aracın kalkışını kolay bir şekilde yapabilirsiniz.

Çift kavramalı olan sürümlerde vites geçisleri hissedilmeyecek kadar hafif bir şekilde yapılmasını sağlıyor. Sürücü isteğine göre aracı vitesli veya otomatik kullanabilir. Günlük kullanımı ve şehir içi kullanımı oldukça rahattır.

Performans bakımından ise otomatik vitesle kıyaslamıyoruz. Ancak düz vitese yakındır.

Yarı Otomatik Şanzıman Dezavantajları

Burada yaygın olarak yarı otomatik şanzıman dezavantajlarından bahsettik. Kesinlikle bilmelisiniz ki her model ve araç için geçerli değildir.

Yarı otomatik şanzımanlarda basınç tüpü, pinleri ve robotik sistemler mevcuttur. Robotize şanzımanlar olduğu için fiyatları aşırı pahalıdır. Bununla birlikte ayrıca oluşan bir arıza veya değişimde diğer şanzımanlarda tüm değişimler en az 2 katı kadar maliyetlere sebep olmaktadır.

Bir çok ve araç ve modelde kendi kendine farklı bir vitese takabiliyor. Bu durum sürücüye ve aracın diğer aksanlarına istenmeyen durumlara sebebiyet veriyor.

Tek kavramalı sürümlerde vites geçişleri rahatsızlık verir. Satış fiyatları düz vitese göre daha pahalıdır. Yokuş kalkış takviyesi olmayan araçlarda yokuşta kalmak ızdırap gelebilir. Çünkü böyle durumlarda araç kayabiliyor ve sürücüye tehlikeye anlar yaşatabilir.

Otomatik Şanzıman ve Yarı Otomatik Şanzıman Arasındaki Fark Nedir?

Yarı otomatik şanzıman ve tam otomatik şanzıman arasındaki fark nedir? Bir çok kullanıcı tarafından merak edilen konulardandır. Yarı otomatik şanzıman (Robotize Şanzıman) daha basit ve maliyetsizdir veya daha düşük maliyetli olduğunu söylememiz mümkündür.

Mali konulardan bahsetmişken, şanzıman çeşitlerine göre hangisi daha çok kolaylık ve yenilikçi teknolojiyse tabi ki fiyat değişiyor. Kendi kategorisinde bile otomatik şanzıman çeşitleri için arasında fiyat farkları bulunuyor.

Üzerinde baskı balata sistemi mevcuttur. Bu yüzden bakımları daha ucuzdur. Hatta her hangi bir arıza durumunda üzerinde bulunan bakım araçları daha kolay takılıp çıkartılıyor. Tam otomatik şanzımanlarda  tam tersine daha fazla maliyetler ile karşılaşılıyor. Ayrıca kolay kolay motorunu indirip tamir etmek sanıldığı kadarda kolay değildir.

Kullanım açısından tam otomatik mükemmel bir şekilde sessiz vites geçişleri vardır. Fakat bu araçlarda durum tam tersine sesli vites geçişleri kötü bir deneyim yaşatır aynı zamanda en büyük dezavantajıdır. Ama günümüzde ses  sorunu ile ilgili artık çok bir fark kalmamıştır.